AUDYCJE W RDC 2018

Anchor 11

RUSZAMY Z CYKLEM AUDYCJI RADIOWYCH
PT. „TO TEŻ UZALEŻNIA?”

Intencją cyklu jest dyskusja o nowych, nie zawsze znanych i rozumianych w Polsce, uzależnieniach behawioralnych. W każdy czwartek o godzinie 21:30 na antenie Radia RDC słuchacze zaproszeni będą do rozmowy na tematy takie jak na przykład: uzależnienie od pracy, uzależnienie od seksu czy gier online.

Audycje przygotuje i poprowadzi wraz z dziennikarzem Robertem Łuchniakiem, Maja Ruszpel – dziennikarka i terapeutka. Ruszpel od ponad 10 lat zajmuje się popularyzacją wiedzy na temat uzależnień. Jak sama mówi:

– Uzależnienia są poważnym problemem zdrowia publicznego. 800 tysięcy Polaków jest uzależnionych od alkoholu, co druga osoba, która zgłasza się do leczenia z powodu narkotyków ma problemy z powodu używania marihuany, a prawie 30 tyś Polaków jest uzależnionych od hazardu. Ostatnie 30 lat to czas, kiedy na świecie pojawiły się także nowe uzależnienia, nazywane behawioralnymi, a XXI wiek został określony przez psychologów „erą uzależnień”.

Dane z badań mówią same za siebie: według najnowszych doniesień naukowców, uzależnienie od pracy może dotykać aż 10 procent społeczeństwa; w przypadku uzależnienia od seksu to 3 do 6 procent, a uzależnienia od zakupów od 1 do 8 procent. Szacuje się, że w samej Polsce 15 procent osób korzystających z nowoczesnych gier online jest zagrożonych uzależnieniem. One także zgłaszają się do poradni leczenia uzależnień.

– Chcemy odpowiedzieć na pytanie, co wpłynęło na to, że uzależnienia behawioralne stały się tak powszechnym problemem w XXI wieku; dlaczego pierwsze doniesienia na ich temat w kilkutysięcznej historii ludzkości pojawiły się dopiero niespełna 100 lat temu, a rozwój tej epidemii przypadł na ostatnie 40 lat – mówi Ruszpel.

Podczas audycji zaprezentowany zostanie nie tylko rys historyczny, ale również aspekt kulturowy i społeczny występowania uzależnień behawioralnych. Opisane zostaną zmiany cywilizacyjne, jakie miały wpływ na ich rozwój. Jednocześnie, dyskutanci nawiążą do aktualnej wiedzy światowej i kryteriów medycznych, według których diagnozuje się te zaburzenia – omówione zostaną najnowsze badania i doniesienia naukowe.

– Nasza wiedza bowiem ciągle się zmienia. Już w przyszłym roku, dzięki polskim naukowcom, do klasyfikacji ICD-11 zostanie włączony, po raz pierwszy w historii, seksoholizm. Jednocześnie, część uzależnień behawioralnych nadal nie ma ujednoliconych kryteriów diagnostycznych – trwają bowiem badania i ciągłe dyskusje pomiędzy badaczami. Tak jest w przypadku uzależnienia od gier online – dodaje Ruszpel.

Nowe uzależnienia to zjawisko, które wymaga nowych, skutecznych narzędzi oraz metod udzielania pomocy osobom potrzebującym. W czasie trwania cyklu audycji omówione zostaną więc nowoczesne, oparte na dowodach naukowych rodzaje psychoterapii, które są pomocne w leczeniu uzależnień behawioralnych.

– Terapia pracoholizmu czy seksoholizmu nie zasadza się, jak często bywa w uzależnieniach chemicznych, na wymuszeniu abstynencji – tłumaczy Ruszpel. – To zupełnie inny sposób pracy z pacjentem: wspierający zdrowy stosunek do danej czynności, a nie jej unikanie.

Maja Ruszpel chce zapraszać do rozmów ekspertów, którzy od wielu lat, na co dzień zajmują się tą tematyką. Osoby doświadczone i obeznane z tematem – zarówno praktyków czyli terapeutów uzależnień, jak i teoretyków czyli naukowców, badaczy.

– Przede wszystkim chcę się skupić na Polsce – mówi autorka cyklu – na tym, jak problemy związane z uzależnieniami behawioralnymi przejawiają się w naszym społeczeństwie. Będę rozmawiać z reprezentantami różnych ośrodków naukowych i terapeutycznych w całej Polsce. Na szczęście, mamy ich coraz więcej i warto promować ich wiedzę oraz ich osiągnięcia – mówi Ruszpel.

Audycje zrealizowane zostaną dzięki dofinansowaniu ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych.

Odbywać się będą co czwartek o godzinie 21:30 w Polskim Radiu RDC.
Osoby zainteresowane tematem mogą przesyłać swoje pytania oraz sugestie na adres fundacja.inspiratornia@gmail.com

Projekt współfinansowany ze środków
Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych
będących w dyspozycji Ministra Zdrowia.

GRUPY SAMOPOMOCOWE – WSPARCIE DLA UZALEŻNIONYCH

Krzysztof jest hazardzistą, Maciej siecioholikiem. Obaj wystąpili w audycji TO TEŻ UZALEŻNIA? opowiadając o swoim osobistym i intymnym doświadczeniu związanym z nałogiem, który ich dotknął oraz procesem zdrowienia.

Jeden jest członkiem wspólnoty Anonimowych Hazardzistów, drugi Anonimowych Uzależnionych od Komputera i Internetu – wspólnot, które różni tylko określenie uzależnienia. Obie bowiem wywodzą się z tej samej filozofii myślenia o nałogu i procesie zdrowienia – Anonimowych Alkoholików.

Pierwsza wspólnota samopomocowa powstała w 1935 w USA – byli to właśnie Anonimowi Alkoholicy. Z czasem zaś, na wzór AA powstawały kolejne takie grupy, których celem było niesienie wzajemnie pomocy. Wśród nich pojawili się właśnie m.in. Anonimowi Hazardziści, Anonimowi Seksoholicy czy Anonimowi Uzależnieni od Komputera i Internetu. Wspólnoty te były odpowiedzią na ciągle jeszcze niewłaściwie rozumiany przez społeczeństwo jakim problemem jest uzależnienie – jednocześnie osoby tworzące te wspólnoty poszukiwały wsparcia, zrozumienia, osób z którymi mogłyby się dzielić doświadczeniem i nadzieją.

Wspólnoty te nazywane są Wspólnotami 12 Krokowymi ponieważ łączy je Program 12 Kroków – program, który jest zbiorem zaleceń dla osoby uzależnionej, które to systematycznie stosowane i wymieniane z innymi uczestnikami mają pomóc uczestnikowi wspólnoty wyzwolić się z uzależnienia.

Bardzo często przynależność i aktywny udział w spotkaniach wspólnot samopomocowych opartych na 12 Krokach jest częścią procesu zdrowienia dla osoby, która była uzależniona. Wielu terapeutów zaleca uczestnictwo w spotkaniach członków wspólnoty.

Osoby zrzeszone wokół wspólnot spotykają się bowiem regularnie na mitingach – a uczestnictwo w mitingach jest anonimowe, nieodpłatne i dobrowolne. Każda osoba, która podejrzewa u siebie problem uzależnienia może uczestniczyć w mitingach otwartych.

Czym jest doświadczenie należenia do wspólnoty? Jakim wsparciem może być dla osoby uzależnionej? – na te i inne pytania odpowiadali Krzysztof i Maciej.

PRACOHOLIZM -„DOBRZE UBRANE UZALEŻNIENIE”

Mówi się, że pracoholizm to „dobrze ubrane uzależnienie” ponieważ osoby uzależnione od pracy nie spotykają się z taką dyskryminacją i stygmatyzacją jak osoby uzależnione od hazardu, seksu czy alkoholu. Wręcz przeciwnie – Polacy pytani w badaniu CBOS w 2012 roku o to, jakie cechy mają osoby uzależnione od pracy, odpowiadali: „ambitni” „pracowici” – tłumaczyli goście audycji TO TEŻ UZALEŻNIA?: Maja Ruszpel i dr Jacek Buczny.

O pracoholizmie mówmy dopiero od niecałych 50 lat. Stąd nadal poszukiwania właściwych metod i narzędzi badania tego zjawiska oraz dyskusja na temat kryteriów jego diagnozy.

Historycznie pierwszej definicji pracoholizmu użył Wayne Oates w 1971 roku. Kluczowym momentem dla pojawianie się pracoholizmu jest bowiem moment przejścia z gospodarki produkcyjnej na gospodarkę opartą na wiedzy, i związany z tym społeczny nacisk, a wręcz moda na realizację kariery zawodowej. Wiele osób zadaje pytanie: jak sprawdzić to czy problem uzależnienia od pracy może mnie dotyczyć?

– Warto przyjrzeć się dynamice tego zjawiska – tłumaczył dr Jacek Buczny. – Badacze reprezentujący różne kraje są zgodni co do tego, że pierwszym objawem jest obsesyjne myślenie o pracy. Przymus pracy. Ucieczka w pracę. Drugie to: kompulsja – czyli nieumiejętność przerwania danej czynności. Niezdolność do zaprzestania pracy, mimo zmęczenia. Mimo tego, że są inne ważne sprawy jak spotkanie rodzinne czy wizyta u lekarza. To jest bardzo podobny mechanizm do mechanizmu uzależnienia od alkoholu-.

Wedle różnych badań szacuje się że procent społeczeństw zachodnich dotkniętych tym uzależnieniem waha się od 10 do 30 procent.

– Niestety ostatecznie, nie ma dobrych, reprezentatywnych badań. Dopiero opracowanie standardów diagnostycznych i ich stosowanie w praktyce dałoby dobre oszacowanie rozpowszechnienia pracoholizmu. Podstawowym problemem, który mamy to jest brak rozróżnienia między zagrożeniem pracoholizmem a rzeczywistym problemem. Polska metoda diagnozowania uzależnienia od pracy, którą opracowaliśmy wspólnie z dr Kamilą Wojdyło na pewno wspiera proces badania tego zjawiska –i jest to nasz wkład w naukę światową. Badamy bowiem mechanizmy, które w naszym przekonaniu, niejako „napędzają” pracoholizm. Są nimi głównie: niskie poczucie wartości oraz problemy z samooceną. A źródłem uzależnienia jest uzależnianie swojego poczucia wartości jako jednostki od pracy i jej efektów. Pracoholik bowiem dopiero poprzez akceptację innych potwierdza swoją wartość, której nie jest pewny. To zaś w rezultacie napędza obsesję i kompulsję – tłumaczy dr Buczny.

Światowa Organizacja Zdrowia nie zaliczyła jeszcze pracoholizmu do klasyfikacji chorób i problemów zdrowotnych. Badacze pracują bowiem nad ustaleniem jednoznacznych kryteriów diagnostycznych.

JAK KASYNA I FIRMY BUKMACHERSKIE PRZECIWDZIAŁAJĄ UZALEŻNIENIU OD HAZARDU

Jak firmy hazardowe chronią graczy przed uzależnieniem od hazardu? Na ile te działania są skuteczne? I jak na nie reagują osoby odwiedzające kasyna i zakłady bukmacherskie, czyli gracze? Na te i inne pytania odpowiadamy w rozmowie z Beatą Lechowicz z Casino Poland oraz Mariuszem Rzeczkowskim z Zakładów Bukmacherskich TOTOLOTEK S.A. w audycji z cyklu TO TEŻ UZALEŻNIA?

Początek XXI wieku może przejść do historii, jako moment przełomowy w humanizacji polskiego przemysłu hazardowego. Nigdy wcześniej bowiem w Polsce nie było tyle inicjatyw – zarówno ze strony państwa, jak i właścicieli firm hazardowych – mających na celu ochronę gracza przed uzależnieniem od hazardu. Od 2009 roku w Polsce wdrażany jest program o nazwie Odpowiedzialna Gra – zbiór zasad jakimi kieruje się firma oferująca gry losowe za pieniądze, po to by przeciwdziałać uzależnieniu od hazardu wśród swoich klientów. Należy do nich m.in. edukowanie klientów na temat tego co to jest uzależnienie od hazardu oraz informowanie, gdzie mogą znaleźć pomoc.

Pionierem we wdrażaniu Odpowiedzialnej Gry był Totalizator Sportowy (zobowiązany do wdrożenia tych działań Ustawą). Wśród firm prywatnych wysunęli się na czoło dwaj zdecydowani liderzy – Casinos Poland i Zakłady bukmacherskie Totolotek S.A. –wszelkie działania jakie podejmowali przez pierwsze lata wynikały z ich dobrej woli (prawo nie zobowiązywało ich do wdrażania Odpowiedzialnej Gry).

Casinos Poland trzykrotnie szkoliło kadrę kierowniczą oraz kierowników kasyn z zakresu odpowiedzialnej gry – w sumie ponad 100 osób – oraz opracowało i rozkolportowało wśród graczy ulotkę edukacyjną. Zachęca w niej swoich klientów do refleksji nad sposobem uprawiania przez nich gier, podaje informacje o tym, gdzie można zasięgnąć pomocy, podsuwa test, który w kilku krótkich pytaniach wstępnie pomaga ocenić czy dana osoba ma problem z uzależnieniem.

Zakłady bukmacherskie Totolotek S.A. – od lat, lider Odpowiedzialnej Gry wśród firm bukmacherskich – nie tylko przeszkolił kadrę kierowniczą oraz osoby odpowiadające za reklamę, komunikację, ale i za sprzedaż (2014 rok: 225 osób; 2015 rok: 277 osób; 2016 rok: 383 osób; 2017 rok: 550 osób). Do tego – opracował ulotkę dla graczy (z testem sprawdzającym poziom uzależnienia oraz adresami pomocowymi: telefon zaufania oraz strona www.uzaleznieniabehawioralne.pl), a także zrealizował badania wśród graczy.

O tym, jak w praktyce realizowana jest polityka Odpowiedzialnej Gry w Polsce opowiadali Beata Lechowicz z Casino Poland oraz Mariusz Rzeczkowski z Totolotek S.A. Zakłady Bukmacherskie w audycji TO TEŻ UZALEŻNIA?.

LINKI DO AUDYCJI:

TELEFON ZAUFANIA UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE
Gośćmi pierwszej audycji byli Tomasz Górecki i Sulimir Szumielewicz, którzy opowiadali o idei i celach Telefonu Zaufania Uzależnienia Behawioralne – obaj pracują tam od ponad 5 lat jako psycholodzy, którzy wspierając anonimowo wszystkich poszukujących wsparcia. Goście podzielili się doświadczeniem jakie wiąże się z tym szczególnym rodzajem niesienia pomocy.
WSPÓLNOTY SAMOPOMOCOWE W UZALEŻNIENIACH BEHAWIORALNYCH
Robert Łuchniak i Maja Ruszpel rozmawiali z Krzysztofem, uzależnionym od hazardu i Maciejem, uzależnionym od komputera. Goście opowiedzieli o założenia i idei Wspólnot 12-Krokowych czyli Anonimowych Hazardzistach i Anonimowych Uzależnionych od Komputera i Internetu. Podzielili się także swoimi osobistymi doświadczeniami związanymi z uzależnieniem i wychodzeniem z nałogu.
TO TEŻ UZALEŻNIA? – ROZMOWA Z NESTOREM POLSKIEGO LECZNICTWA ODWYKOWEGO, DR BOHDANEM WORONOWICZEM. - Z Robertem Łuchniakiem rozmawiali Maja Ruszpel z Fundacji Inspiratornia i dr Bohdan Woronowicz. Dr Woronowicz – patrząc z perspektywy wieloletniego eksperta pracującego jako specjalista terapii uzależnień i specjalista psychiatra – wyraził swoje zaniepokojenie przyszłością lecznictwa i terapii uzależnień behawioralnych. Podkreślał jak dużym problemem społecznym staje się uzależnienie od nowoczesnych technologii. Skrytykował politykę zdrowotną państwa, w tym ograniczenie środków finansowych dla Funduszu Hazardowego.
ODPOWIEDZIALNA GRA
Odpowiedzialna Gra to koncepcja osadzona w filozofii CSR, czyli Społecznej Odpowiedzialności Biznesu. Zakłada, że firmy oferujące gry hazardowe będą przeciwdziałać uzależnieniu wśród graczy poprzez podejmowanie działań edukacyjnych, informacyjnych, prowadzenie badań poświęconych oferowanym grom i ich wpływowi na społeczeństwo. O tym jak ta idea jest realizowana w Polsce rozmawiali Maja Ruszpel, Beata Lechowicz (Casino Poland) i Mariusz Rzeczkowski (Totolotek S.A.) mówili w RDC o uzależnieniu od gier.
UZALEŻNIENIE OD ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH
Prof. Monika Guszkowska z AWF, Maja Ruszpel i Robert Łuchniak rozmawiali o uzależnieniach od ćwiczeń. Dlaczego osoby uprawiające sporty wysiłkowe, jak na przykład bieganie, są bardziej narażone na uzależnienie od sportu? Na czym polega to uzależnienie, jakie jest jego podłoże? Czy jest związane z silnym wyrzutem endorfin podczas wysiłku fizycznego, czy może z niskim poczuciem wartości i dążeniem do doskonałości? Kiedy należy zwrócić się po pomoc do terapeuty?
PRACOHOLIZM
Mówi się, że pracoholizm to „dobrze ubrane uzależnienie” ponieważ osoby uzależnione od pracy nie spotykają się z taką dyskryminacją i stygmatyzacją jak osoby uzależnione od hazardu, seksu czy alkoholu. Wręcz przeciwnie – Polacy pytani w badaniu CBOS w 2012 roku o to, jakie cechy mają osoby uzależnione od pracy, odpowiadali: „ambitni” „pracowici” – tłumaczyli goście audycji TO TEŻ UZALEŻNIA?: Maja Ruszpel i dr Jacek Buczny.
O UZALEŻNIENIU OD FACEBOOKA
Jakie potrzeby zaspokaja Facebook i jakie osoby są narażone na tego rodzaju uzależnienie? Czy osoby o rysie narcystycznym to osoby z grupy ryzyka? O badaniach przeprowadzonych na ten temat wśród łódzkich studentów opowiedział profesor Jan Chodkiewicz z Uniwersytetu Łódzkiego.
HAZARD INTERNETOWY
Czym hazard internetowy różni się od hazardu stacjonarnego – w kasynach, salonach gier, punktach zakładów bukmacherskich? Jak polskie prawo reguluje dostępność hazardu online? I czy hazard internetowy powinien być traktowany jako odrębne – od hazardu patologicznego – uzależnienie? – rozmowa z dr Magdaleną Rowicką z Akademii Pedagogiki Specjalnej.
O KOMPULSYWNYM OBJADANIU SIĘ
Rozmowa z dr Anną Kanią-Żak – lekarzem psychiatrą, psychoterapeutką uzależnień i współuzależnień. Robert Łuchniak i Maja Ruszpel pytali jaka jest różnica pomiędzy bulimią a kompulsywnym objadaniem; czy kompulsywne objadanie spełnia kryteria uzależnienia? I dlaczego w przypadku tego problemu warto sięgnąć po pomoc psychodietetyka, terapeuty uzależnień i psychiatry?
O KOMPULSYWNYCH ZACHOWANIACH SEKSUALNYCH
Rozmowa z dr Mateuszem Golą z Instytutu Psychologii PAN. Dlaczego uzależnienie od seksu dotyka głównie mężczyzn? Czy problem ten jest wynikiem rozwoju przemysłu pornograficznego ? Jaka jest historia seksoholizmu – czy nasi pradziadowie także uzależniali się od seksu? Jak leczyć osoby uzależnione od seksu?
O UZALEŻNIENIU OD GIER KOMPUTEROWYCH
Gościem audycji była dr Martyną Kotyśko z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Dr Kotyśko opowiedziała o prowadzonych przez siebie badaniach poświęconych zaburzeniom korzystania z gier online wśród polskiej młodzieży.
O PROFILAKTYCE UZALEŻNIENIA OD PRACY
Rozmowa z psycholog, dr Dianą Malinowską z Uniwersytetu Jagiellońskiego. O pracoholizmie mówimy dopiero od niecałych 50 lat. Historycznie pierwszej definicji pracoholizmu użył Wayne Oates w 1971 roku. Kluczowym momentem dla pojawianie się pracoholizmu jest bowiem moment przejścia z gospodarki produkcyjnej na gospodarkę opartą na wiedzy, i związany z tym społeczny nacisk, a wręcz moda na realizację kariery zawodowej. Wiele osób zadaje pytanie: jak sprawdzić to czy problem uzależnienia od pracy może mnie dotyczyć, a jeśli dotyczy, to jak mu przeciwdziałać?
HAZARD WŚRÓD SENIORÓW
Co polscy seniorzy robią w kasynach? W jakie gry najchętniej grają? – o marzeniach i nadziejach jakie polscy seniorzy pokładają w hazardzie opowiedziała dr Bernadetta Lelonek-Kuleta z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
O UZALEŻNIENIACH OD GIER ONLINE – JAKA PROFILAKTYKA?
W Polsce nie ma jeszcze programów profilaktyki uniwersalnej poświęconej nadużywaniu nowoczesnych technologii (w tym gier online), które zaliczone byłyby do Programów Rekomendowanych. Duża odpowiedzialność leży więc wyłącznie na barkach rodziców, i częściowo, nauczycieli. Jak zapobiegać uzależnieniu od gier online? Jak rozmawiać z dzieckiem i jak spędzać z nim czas przed (i poza) ekranem – opowiadała dr Magdalena Rowicka z Akademii Pedagogiki Specjalnej.
ZAKUPOHOLIZM
Według badań CBOS z 2012 roku uzależnienie od zakupów dotyka głównie młodych kobiet – czy faktycznie jest to wyłącznie kobiece uzależnienie? Czym różni się od kolekcjonerstwa? Na jakie symptomy warto zwrócić uwagę i kiedy zwrócić się po pomoc psychologa lub terapeuty uzależnień? Na to pytanie odpowiedziała Małgorzata Słowik.
O TERAPII UZALEŻNIEŃ BEHAWIORALNYCH W POLSCE
Gościem audycji był lekarz Roman Wojnar z Fundacji Błękitny Krzyż, z którym porozmawialiśmy o terapii uzależnień behawioralnych. Roman Wojnar przedstawił wyniki badań dotyczących zgłaszalności na terapię osób uzależnionych od hazardu, gier online, seksu, pracy etc.
NOWE TECHNOLOGIE I ZWIĄZANE Z NIMI ZAGROŻENIA I PROFILAKTYKA
Rozmowa z Ewą Dudą z Fundacji Błękitny Krzyż i Karoliną Van Laere z Fundacji Poza Schematami rozmawialiśmy o tym jak przeciwdziałać zagrożeniom związanym z nowoczesnymi technologiami. Pretekstem do rozmowy był Ogólnopolski Zjazd Realizatorów FRPH. Koralina Van Laere opowiedziała o aplikacji dedykowanej najmłodszym, której bohaterami są Rysia i Tolek. Bohaterowie oprowadzają graczy po zakamarkach i niebezpieczeństwach Internetu, ostrzegając przed zagrożeniami i uczą właściwych zachowań.
SEKSOHOLIZM W POLSCE
Czy Polscy wstydzą się chodzić do seksuologa? Jaką mają świadomość na temat skali występowania oraz objawów seksoholizmu? Kto i w jakich sytuacjach zgłasza się po pomoc do psychologia? – opowiedział psychoterapeuta Damian Zdrada.
PATOLOGICZNE ZBIERACTWO
Rozmowa z psychiatrą Anną Kanią- Żak.
UZALEŻNIENIE OD HAZARDU A BEZDOMNOŚĆ
Rozmowa z dr Justyną Klingemann i dr Łukaszem Wieczorkiem z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie poświęcona była zależnościom występowania uzależnienia od hazardu i bezdomności. Ponad 11 procent osób z populacji bezdomnych jest uzależnionych od hazardu – to 16-krotnie więcej niż populacji ogólnej. Czy patologiczny hazard jest przyczyną bezdomności? A może odwrotnie – bezdomni uzależniają się od hazardu ponieważ liczą na wielką wygraną, dzięki której zmienią swoje życie?